Επίσκεψη ΙΛΑΕΚ σε Σούδα-Τσικαλαριά-Νεροκούρου
Την Κυριακή 30 Μαρτίου 2025 η Ιστορική, Λαογραφική και Αρχαιολογική Εταιρεία Κρήτης επισκέφτηκε τον πολιτιστικό πνεύμονα της περιοχής Σούδας – Τσικαλαριών – Νεροκούρου και συγκεκριμένα τα Μουσεία Τυπογραφίας και Σχολικής Ζωής και το Καλλιτεχνικό Χωριό «Βερέκυνθος».
Όλοι οι συμμετέχοντες, μέλη και φίλοι της Εταιρείας, εντυπωσιάστηκαν και συγκινήθηκαν από την αγάπη και τη φροντίδα των υπεύθυνων των παραπάνω χώρων, τις αναλυτικές ξεναγήσεις και τη φιλοξενία που παρείχαν απλόχερα.
Πρώτος σταθμός υπήρξε το Μουσείο Σχολικής Ζωής. Το παλαιό Διδακτήριο Νεροκούρου, σε ένα καταπληκτικό τοπίο, απoτέλεσε ιδανικό χώρο για την ίδρυση του Μουσείου, το οποίο είναι ένα από τα ελάχιστα αντίστοιχα μουσεία στην Ελλάδα. Σε αυτό εκτίθενται αντικείμενα και εποπτικό υλικό από την καθημερινή ζωή και λειτουργία των ελληνικών δημοτικών σχολείων, ιδιαίτερα του σχολείου Νεροκούρου, και πλούσιο εκπαιδευτικό υλικό που σχετίζεται με το πρόγραμμα «Μελίνα», και την τέχνη και τη λογοτεχνία στη σχολική διδασκαλία και εκπαίδευση γενικότερα. H εκπαιδευτικός Μαρία Δρακάκη, που επιμελείται της λειτουργίας του και που μας ξενάγησε, εξύμνησε το πρόγραμμα «Μελίνα» του Υπουργείου Πολιτισμού και τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Χανίων για την έμπνευση και τις δυνατότητες που παρείχαν, ώστε να λάβει σάρκα και οστά το όραμα και η αποστολή του Μουσείου. Σήμερα βρίσκεται σε εξέλιξη η απαραίτητη υποστήριξη από τον αρμόδιο Δήμο Χανίων με σκοπό να ολοκληρωθεί η επανέκθεση του Μουσείου πάνω στην επικαιροποιημένη μουσειολογική μελέτη της Μ. Δρακάκη, με τίτλο «Σαν ερώτημα Ανοιχτό…» Εξάλλου, από παλαιότερα, στον περιβάλλοντα χώρο του Μουσείου προβλέπεται υπαίθριο θέατρο, βιβλιοθήκη και ένα αναψυκτήριο σε ειδυλλιακό σημείο, για να συγκεντρώνονται κάτοικοι της περιοχής, αλλά και όλοι οι Χανιώτες και άλλοι επισκέπτες, ώστε να απολαμβάνουν τη θέα σε συνδυασμό με την πνευματική τέρψη.
Επόμενος σταθμός της περιήγησής μας ήταν το Μουσείο Τυπογραφίας Γ. και Ε. Γαρεδάκη στο Βιοτεχνικό Πάρκο. Εκεί η ξενάγηση έγινε από τον ίδιο τον Γιάννη Γαρεδάκη και τη χαρισματική δημοσιογράφο του Μουσείου Ελένη Φουντουλάκη. Δεν υπάρχουν λόγια που να περιγράφουν τον θαυμασμό μας για το εξαιρετικό Μουσείο, μοναδικό στη χώρα μας. Οι ιδρυτές του Μουσείου, Γιάννης και Ελένη Γαρεδάκη, έχουν αφιερώσει τη ζωή τους στη δημιουργία αυτού του ιδιαίτερου μουσείου, το οποίο κοσμεί τα Χανιά και για το οποίο νοιώθουμε όλοι περήφανοι. Τον πλούτο των τυπογραφικών μηχανημάτων, του εποπτικού υλικού, των σπάνιων και δυσεύρετων εκδόσεων, των έργων τέχνης – όλα εμπνευσμένα από τη γραφή και την τυπογραφία – συμπλήρωσε πρόσφατα μία εντυπωσιακή έκθεση φωτογραφικών μηχανών. Επισκέπτες από όλη την Ελλάδα, και το εξωτερικό, έρχονται στο Μουσείο Τυπογραφίας: επιστήμονες, καλλιτέχνες, τεχνίτες και κυρίως απλός κόσμος διψασμένος για μάθηση. Το Μουσείο, το οποίο έχει γίνει γνωστό διεθνώς για τον ετήσιο διαγωνισμό αφίσας που διοργανώνει, δέχεται σχολεία από όλη την Κρήτη και την υπόλοιπη Ελλάδα. Παράπονο του Γιάννη Γαρεδάκη και παράδοξο είναι το ότι, αν και έρχονται μαθητές μικρότερης ηλικίας από τα σχολεία των Χανίων, απουσιάζουν οι τάξεις λυκείου που θα έπρεπε να ευαισθητοποιηθούν στους τομείς της γραφιστικής, της τέχνης του βιβλίου, της τυπογραφίας, της φωτογραφίας, ενόψει της επιλογής ανώτερων σπουδών, ενώ επισκέπτονται το Μουσείο μαθητές λυκείου από σχολεία της υπόλοιπης Ελλάδας.
Μετά τις εξαίρετες ξεναγήσεις στα μουσεία, τα μέλη και οι φίλοι της ΙΛΑΕΚ επισκεφτήκαμε το Καλλιτεχνικό Χωριό «Βερέκυνθος». Οι καλλιτέχνες και χειροτέχνες του συγκροτήματος ολοκλήρωσαν με τον καλύτερο τρόπο την περιήγηση στην περιοχή. Με μεγάλη χαρά μας υποδέχτηκαν στα εργαστήριά τους, μας ξενάγησαν στις δημιουργίες τους και μας εξέθεσαν τις αγωνίες τους. Είναι τεχνίτες που εφοδιάζουν τον τόπο, και όχι μόνο, με έργα κεραμεικής, γλυπτικής, υφαντικής και με κοσμήματα, όλα θαυμάσιας τέχνης. Εξαιρετική υπήρξε η ιδέα της συγκρότησης του «Βερέκυνθου» με τα εργαστήρια των χειροτεχνών συγκεντρωμένα σε ένα ίδιο χώρο, μέσα σε ένα αξιοζήλευτο φυσικό περιβάλλον, που δημιούργησαν οι ίδιοι. Το συγκεκριμένο καλλιτεχνικό χωριό αποτελεί πρότυπο για όλη την Ελλάδα. Μελανό σημείο είναι η απουσία μέριμνας από τον Δήμο και σύνδεσης με την αστική συγκοινωνία.
Η Ιστορική, Λαογραφική και Αρχαιολογική Εταιρεία Κρήτης θεωρεί υποχρέωσή της να ευχαριστήσει δημόσια τους υπεύθυνους των παραπάνω χώρων πολιτισμού και να ζητήσει από τους αρμόδιους φορείς την επίλυση των προβλημάτων που αυτοί αντιμετωπίζουν στην προσπάθεια να συντηρούν και να διατηρούν σε αξιοθαύμαστο επίπεδο τον πολιτισμό στα Χανιά. Δημόσια η Εταιρεία επικαλείται τα εξής:
1.Για το Μουσείο Σχολικής Ζωής, να προχωρήσει η χρηματοδότηση από τον Δήμο Χανίων, ώστε να ολοκληρωθεί τόσο η επανέκθεσή του όσο και οι απαραίτητες κατασκευές στον περιβάλλοντα χώρο.
2.Για το Μουσείο Τυπογραφίας, να ευαισθητοποιηθεί η Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και η εκπαιδευτική κοινότητα Χανίων, ώστε να επισκέπτονται το Μουσείο και οι μαθητές των λυκείων για διεύρυνση των γνώσεων σε τομείς απαραίτητους κατά την επιλογή των σπουδών τους.
3.Για το Καλλιτεχνικό Χωριό «Βερέκυνθος», να γίνει ρύθμιση από το ΚΤΕΛ Χανίων, ώστε το δρομολόγιο της Σούδας να φτάνει μέχρι εκεί, με αποτέλεσμα να διευκολύνονται στις μετακινήσεις τους τόσο οι επισκέπτες όσο και οι ίδιοι οι χειροτέχνες.
