Ο Σπηλαιολογικός Όμιλος Κρήτης για το ατύχημα σε σπήλαιο στην Σητεία

Την Κυριακή 13 Απριλίου 2025, στο πλαίσιο των ετήσιων σεμιναρίων σπηλαιολογίας για αρχάριους που διοργανώνει ο Σπηλαιολογικός Όμιλος Κρήτης (ΣΠΟΚ), σημειώθηκε ατύχημα στο σπήλαιο Άνω Περιστεράς, στην περιοχή της Σητείας.

Συγκεκριμένα, γύρω στις 13:00, και ενώ όλοι οι μαθητές/ήτριες είχαν κατέβει με ασφάλεια το κατακόρυφο τμήμα του σπηλαίου, σημειώθηκε πτώση σπηλαιολόγου από ύψος περίπου 15 μέτρων στο δεύτερο βάραθρο, λόγω λανθασμένης χρήσης του εξοπλισμού της.

Άμεσα ειδοποιήθηκε ο αριθμός έκτακτης ανάγκης 112, καθώς και σπηλαιολογικές ομάδες από όλη την Κρήτη (ΣΠΟΚ, ΦΟΡΣΣ, ΕΟΣ Χανίων κ.ά.). Εκπαιδευμένα μέλη και ιατρός του ΣΠΟΚ παρείχαν τις πρώτες βοήθειες στην τραυματία, με σημαντική υλικοφαρμακευτική υποστήριξη από το ΕΚΑΒ. Αφού διαπιστώθηκε η σταθερότητα της κλινικής κατάστασης της τραυματία, ξεκίνησε η επιχείρηση διάσωσης.

Ο σχεδιασμός, η υλικοτεχνική υποστήριξη και η εκτέλεση της διάσωσης εντός του σπηλαίου, πραγματοποιήθηκαν κυρίως από σπηλαιολόγους σε συνεργασία με πυροσβέστες/σπηλαιολόγους, λόγω της ιδιαιτερότητας του σημείου (κάθετο βάραθρο) και των ειδικών τεχνικών που απαιτούνται. Εκτός σπηλαίου, στην επιχείρηση συνέδραμαν δυνάμεις της Πυροσβεστικής, της ΕΜΑΚ, και της Ομάδας ΕΔΕΑΚ, οι οποίες έσπευσαν στο σημείο.

Η επιχείρηση ολοκληρώθηκε περίπου στις 18:30, οπότε και η τραυματίας διακομίστηκε με ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ, το οποίο βρισκόταν στην είσοδο του σπηλαίου, στο εφημερεύον Γενικό Νοσοκομείο Σητείας για περαιτέρω αξιολόγηση και αντιμετώπιση.

Με ιδιαίτερη ανακούφιση ανακοινώνουμε ότι η σπηλαιολόγος, αν και υπέστη κακώσεις, βρίσκεται σε σταθερή κατάσταση και αναμένεται η πλήρης αποκατάσταση της υγείας της εντός των επόμενων μηνών.

Σχόλια και Προτάσεις

Ο σύλλογος θα ήθελε να δηλώσει τα εξής:

• Το περιστατικό ανέδειξε την αποτελεσματικότητα της συνεχούς εκπαίδευσης των σπηλαιολόγων, μέσα από τα μαθήματα σπηλαιοδιάσωσης και πρώτων βοηθειών που οργανώνονται εδώ και 25 χρόνια. Οι εθελοντές/όντριες σπηλαιολόγοι που συμμετείχαν στη διάσωση είχαν την απαραίτητη εκπαίδευση για να δράσουν άμεσα και μεθοδικά.
• Ωστόσο, είναι ξεκάθαρο ότι η συνεργασία της Πολιτείας με τις εθελοντικές ομάδες πρέπει να ενισχυθεί. Είναι αναγκαία η υλικοτεχνική ενίσχυση των σπηλαιολογικών συλλόγων και η συστηματική εκπαίδευση των πυροσβεστικών και διασωστικών δυνάμεων σε τεχνικές σπηλαιοδιάσωσης, μέσω κοινών ασκήσεων με τους σπηλαιολογικούς συλλόγους και την Πολιτική Προστασία.
• Επιπλέον, κρίνεται επιτακτική η απόκτηση τεσσάρων ειδικών σπηλαιοδιασωστικών φορείων (ένα ανά νομό της Κρήτης), καθώς τα υπάρχοντα που διατίθενται από κρατικούς φορείς δεν είναι κατάλληλα για το ανάγλυφο και τις απαιτήσεις της υπόγειας διάσωσης. Το φορείο ιδιώτη που χρησιμοποιήθηκε και ήρθε από τη Σητεία, καθώς και το φορείο του ΣΠΟΚ που ήρθε από το Ηράκλειο, χρήζουν αντικατάστασης λόγω παλαιότητας. Χωρίς το πρώτο, η επιχείρηση θα είχε καθυστερήσει τουλάχιστον δύο ώρες.
• Ζητούμε την προμήθεια των ειδικών αυτών φορείων από την Πολιτική Προστασία, σε συνεργασία με την Περιφέρεια Κρήτης, τις Τοπικές Δημοτικές Αρχές κάθε νομού, καθώς και με τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας και τα αρμόδια υπουργεία (Προστασίας του Πολίτη, Κλιματικής Κρίσης & Πολιτικής Προστασίας). Τα φορεία αυτά μπορούν να βρίσκονται υπό τη φύλαξη και ευθύνη των αναγνωρισμένων σπηλαιολογικών συλλόγων ανά περιοχή, ώστε να είναι άμεσα διαθέσιμα όταν απαιτείται, ενώ παράλληλα να χρησιμοποιούνται και για εκπαιδευτικούς σκοπούς στις κοινές ασκήσεις με τις υπηρεσίες διάσωσης.

Ευχαριστίες

Ο Σπηλαιολογικός Όμιλος Κρήτης (ΣΠΟΚ) εκφράζει θερμές ευχαριστίες:

• Σε όλους τους σπηλαιολόγους που συνέδραμαν ενεργά στη διάσωση, ιδίως τα μέλη του ΣΠΟΚ, του ΦΟΡΣΣ και του ΠΡΩΤΕΑ.
• Στα μέλη των σπηλαιολογικών συλλόγων της ΣΟΕ, και ειδικά της σπηλαιολογικής ομάδας του ΕΟΣ Χανίων, για τη βοήθεια στις επικοινωνίες και την ετοιμότητά τους να συμμετάσχουν άμεσα στην επιχείρηση.
• Στα μέλη της Πυροσβεστικής και της ΕΜΑΚ – ιδιαιτέρως σε όσους έχουν λάβει μέρος σε σεμινάρια και ασκήσεις σπηλαιοδιάσωσης – για την ουσιαστική συμβολή τους στην ασφαλή μεταφορά του φορείου εκτός σπηλαίου.
• Στο κλιμάκιο του ΕΚΑΒ για την ταχύτατη κινητοποίηση, τη συνδρομή στον συντονισμό και την παροχή ιατρικού εξοπλισμού.
• Σε όλους τους κρατικούς και μη φορείς που ανταποκρίθηκαν άμεσα και συνεργάστηκαν άψογα (Πυροσβεστική, ΕΜΑΚ, Αστυνομία, ΕΚΑΒ, ΕΔΕΑΚ).
• Στον José Prévôt (μέλος της Γαλλικής Ομοσπονδίας Σπηλαιολογίας), για τη μεταφορά του ιδιωτικού ειδικού σπηλαιοδιασωστικού φορείου από τη Σητεία, στο σημείο του ατυχήματος, σε εξαιρετικά σύντομο χρόνο.
• Στους μαθητές του σεμιναρίου για την ψυχραιμία τους και τη βοήθεια που προσέφεραν.
• Στον Πολιτιστικό Σύλλογο Καρυδίου και τον πρόεδρό του, Λάμπρο Φωτεινάκη, για την παροχή νερού και τροφίμων στους/στις συμμετέχοντες/ουσες.

Τα σπήλαια, αν και συχνά λησμονημένα, αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα του φυσικού πλούτου της χώρας μας. Στο Γεωπάρκο Σητείας – και σε πολλές άλλες περιοχές – λειτουργούν ως φυσικοί υδροσυλλέκτες που τροφοδοτούν τις πηγές των ορεινών χωριών και πόλεων. Η εξερεύνησή τους προσφέρει πολύτιμα επιστημονικά δεδομένα και εργαλεία προστασίας.

Η σπηλαιολογική δράση στηρίζεται αποκλειστικά σε εθελοντική προσφορά χρόνου, κόπου και προσωπικών πόρων. Τα έσοδα από τα σεμινάρια καλύπτουν μόνο τις βασικές ανάγκες του συλλόγου (υλικά, στέγαση, λειτουργικά έξοδα). Παρά τις τεχνικές δυσκολίες και την απουσία θεσμικής χρηματοδότησης, συνεχίζουμε την προσπάθεια για ασφαλή προσέγγιση, τεκμηρίωση και προστασία του υπόγειου κόσμου της Κρήτης.

Ο ΣΠΟΚ εφαρμόζει όλες τις επικαιροποιημένες τεχνικές σπηλαιολογίας που μειώνουν δραστικά τον κίνδυνο ατυχήματος. Ωστόσο, όπως σε κάθε δραστηριότητα που εκτυλίσσεται σε φυσικό, απαιτητικό περιβάλλον, ο κίνδυνος δεν μπορεί να εξαλειφθεί πλήρως. Η οργανωμένη εκπαίδευση, η ετοιμότητα και η συνεργασία με τις κρατικές δομές είναι ο μόνος δρόμος για την ασφαλή και αποτελεσματική διαχείριση τέτοιων περιστατικών.

Με τιμή
Εκ του ΔΣ του ΣΠΟΚ